گسل چیست و انواع آن کدام است؟


گسل شکستگی یا ناحیه ای از شکستگی بین دو بلوک سنگ است. گسل ها به بلوک ها اجازه می دهند تا نسبت به یکدیگر حرکت کنند. این حرکت ممکن است به سرعت رخ دهد، به شکل یک زلزله - یا ممکن است به آرامی، به شکل خزش رخ دهد. طول گسل ها ممکن است از چند میلی متر تا هزاران کیلومتر متغیر باشد. بیشتر گسل ها در طول زمان زمین شناسی جابجایی های زیادی را ایجاد می کنند. در هنگام وقوع زلزله، سنگ یک طرف گسل به طور ناگهانی نسبت به طرف دیگر می لغزد. سطح گسل می تواند افقی یا عمودی باشد یا اینکه زاویه ای بین افقی و عمودی داشته باشد.

دانشمندان زمین از زاویه گسل نسبت به سطح (معروف به شیب) و جهت لغزش در طول گسل برای طبقه بندی گسل ها استفاده می کنند. گسل هایی که در امتداد جهت صفحه شیب حرکت می کنند، گسل های شیب لغز هستند و بسته به حرکت آنها به صورت عادی یا معکوس (تراست) توصیف می شوند. گسل هایی که به صورت افقی حرکت می کنند به عنوان گسل های امتداد لغز شناخته می شوند و به دو دسته سمت راست لغز یا چپ لغز دسته بندی می شوند. گسل هایی که هم حرکت شیب لغز و هم حرکت امتداد لغز را نشان می دهند به عنوان گسل های مایل لغز شناخته می شوند.

گسل نرمال

یک گسل شیب لغز که در آن بلوک بالای گسل نسبت به بلوک زیرین به سمت پایین حرکت می کند. این نوع گسل در پاسخ به گسترش پوسته زمین رخ می دهد و اغلب در امتداد پشته های اقیانوسی مشاهده می شود.

گسل های نرمال یا شیب لغزش گسلهایی شیب دار هستند که در آن بلوک ها عمدتاً به صورت عمودی جابجا شده اند. اگر توده سنگ بالای یک گسل شیبدار به سمت پایین حرکت کند، گسل نرمال نامیده می شود، در حالی که اگر سنگ بالای گسل به سمت بالا حرکت کند، گسل را گسل معکوس می نامند.


گسل معکوس (تراست)

یک گسل شیب لغز که در آن بلوک بالایی، بالای صفحه گسل، به سمت بالا و روی بلوک پایین حرکت می کند. این نوع گسلش در نواحی تحت فشار، مانند مناطقی که یک صفحه در زیر صفحه دیگر فرورانش می‌شود، رایج است. هنگامی که زاویه شیب کم باشد، به گسل معکوس، گسل تراستی نیز گفته می شود.

یک گسل تراستی یک گسل معکوس با شیب 45 درجه یا کمتر، یک زاویه بسیار کم است. این انیمیشن یک گسل معکوس را نشان می دهد که زاویه آن تندتر است، اما به همان ترتیب حرکت می کند.

گسل تراستی که تا شکستگی آن تا سطح زمین ادامه پیدا نکرده است، بنابراین هیچ ردی از آن روی زمین وجود ندارد. این گسل در زیر بالاترین لایه های سنگ در پوسته مدفون شده است.


گسل امتداد لغز

گسلی که بر روی آن دو بلوک از کنار یکدیگر می لغزند. گسل سن آندریاس نمونه ای از گسل راست لغز است.

گسل های امتداد-لغز گسلهای عمودی (یا تقریباً عمودی) هستند که در آن بلوک ها عمدتاً به صورت افقی حرکت می کنند. اگر بلوک مقابل شخصی که در عرض گسل نگاه می کند به سمت راست حرکت کند، سبک لغزش راستگرد نامیده می شود. اگر بلوک به سمت چپ حرکت کند، این حرکت چپگرد نامیده می شود.

برگرفته از سایت USGS

@2024
An unhandled error has occurred. Reload 🗙